Produkt lokalny w krótkim łańcuchu dostaw - przyszłość zrównoważonego rozwoju?

Sprawdzając kraj pochodzenia produktów oferowanych w marketach, łatwo zorientować się, iż oferowana tam żywność w istotnej mierze stanowi również żywność importowaną. Hiszpańskie warzywa i owoce, czy norweskie ryby, poprzez m.in. otwarcie globalnego rynku oraz coraz większą swobodę wymiany handlowej, nie są dziś widokiem niecodziennym na polskich spółkach sklepowych. Choć konsument może skorzystać na tym fakcie kosztowo, sama cena produktu to jednak nie jedyny koszt który ponosimy, zarówno jako konsumenci, jak i społeczeństwo, poprzez wybór zagranicznych produktów.

Cena to nie wszystko

Jednym z tych społecznych kosztów jest, bez wątpienia, erozja rodzimej produkcji rolniczej. Żywność importowana, często produkowana na masową skalę, z udziałem sztucznych ulepszaczy i nawozów, stanowi istotną konkurencję dla lokalnego rolnika, który częściej przedkłada jakość ponad ilość. Należy pamiętać, iż wybierając produkty importowane, sprawiamy, iż potencjalny zysk z ich sprzedaży pozostaje poza obrębem polskich producentów, ograniczając ich możliwość rozwoju, co niesie za sobą wyraźne konsekwencje dla przyszłości całego systemu żywnościowego, a także – w dużej mierze – przyszłości terenów wiejskich dla których produkcja rolnicza stanowi wciąż jedno z najważniejszych źródeł dochodu.

Więcej, nie znaczy lepiej

Umasowienie produkcji oraz eliminowanie rodzimego rolnika z łańcucha produkcji żywności to – między innymi - droga do konsekwentnej degradacji środowiskowej, która stanowi nieodłączny element upraw masowych. Poprzez zastosowanie upraw monokulturowych, plantacyjne rolnictwo doprowadza stopniowo do nieodwracalnych zmian zachodzących w otaczającej nas naturze.

Stosowanie niezróżnicowanych upraw prowadzi bowiem do erozji jakości gleby i pogłębiania jej nieurodzaju m.in. poprzez przesuszanie, czy zwiększony rozwój szkodników, grzybów i pleśni, które masowi producenci często starają się zatrzymywać zwiększonym wykorzystaniem sztucznych nawozów. Tak traktowana gleba zmniejsza znacząco swoją zdolność do generowania plonów. Bez zaoferowania jej możliwości regeneracji – to konsekwentna droga do katastrofy.

Przyszłość może być inna

Możemy jednak odwrócić ten niepokojący trend. Gdy coraz więcej decydentów dostrzega problem wynikający z masowej produkcji, to dobry moment, by zastanowić się, czy to jest przyszłość jakiej chcemy? Istnieje bowiem alternatywa – jest nią skracanie łańcuchów dostaw oraz koncentracja na lokalnej produkcji, która niesie dla nas szereg pozytywnych korzyści, nie tylko w aspektach środowiskowych.

Lokalna produkcja żywności, coraz bardziej orientująca się na aspekty ekologiczne, to przede wszystkim produkcja bezpieczniejsza i zdrowsza dla naszych organizmów. Poprzez ograniczenie, lub nawet całkowite wyeliminowanie sztucznych nawozów, oferuje nam produkt lepszej jakości, co więcej: przyczyniając się tym samym do lokalnego rozwoju. Dzięki wsparciu rodzimego rolnika, wspieramy bowiem lokalną gospodarkę, a pieniądze przeznaczone na produkt oraz zawarty w nich podatek, zamiast trafić za granicę, wspierają lokalną ekonomię.

Wspierajmy to, co lokalne

Wzrost znaczenia lokalnej produkcji – to również wzrost zapotrzebowania na pracę. W momencie gdy coraz więcej (zwłaszcza młodych) osób opuszcza wieś w poszukiwaniu możliwości rozwoju, koncentracja na lokalnej produkcji oraz rodzimej ekonomii może stanowić kluczowy aspekt wpływający na przyszły kształt terenów wiejskich, jak również potencjalne szanse ekonomiczne lokalnych mieszkańców. Otwarcie im szans na to, by mogli pozostać w miejscu z którego pochodzą oraz przyczyniać się do jego rozwoju, stanowić będzie bez wątpienia istotne wyzwanie dla przyszłości wsi. Krótkie łańcuchy dostaw oraz skupienie na budowie i wsparciu lokalnych, zamkniętych obiegów gospodarczych to istotna szansa, by wieś – a z nią lokalny produkt – mógły zachować swoją tożsamość, a także stać się istotnym elementem przyszłości zrównoważonego rozwoju.

Wszystkich zainteresowanych współpracą z KSOW informujemy o możliwości
rejestracji w bazie partnerów KSOW na stronie www.ksow.pl

Materiał w ramach kampanii pt.
„Produkty ekologiczne, regionalne i tradycyjne – a zrównoważony rozwój obszarów wiejskich”